ۇسىنىس ەتىلگەن ءتىلشى ليۋ پىڭ،ەرىكتى ءتىلشى چىڭ يۋان حابارلايدى. تاياۋدا ءدوربىلجىن اۋدانى شاڭحۋ قالاشىعىنىڭ كەشكى بازارىنا بارعانىمىزدا فىنتاڭ اۋىز تيۋگە كەلگەن قوناقتار جايما قوجايىنى ياڭ شۋەمەيدى اينالا قورشاي «فىنتاڭ قانشا ۋاقىتتا دايىن بولادى؟» دەپ توقتاۋسىز سۇراقتىڭ استىنان الىپ جاتىر ەكەن.
ياڭ شۋەمەي ءدوربىلجىن اۋدانى شاڭحۋ قالاشىعىنا توتە قاراستى 4-قىستاعىنىڭ تۇرعىنى،ول كەشكى بازاردا فىنتاڭ،قويدىڭ وكپە-باۋىر،باس-سيراعى قاتارلى ەرەكشەلىككە يە ءدامدى تاعامداردى تيجارات ەتەدى،ءدامى وزگەشە،مولشەرى مول،باعاسى لايىقتى بولعاندىقتان، جۇرتتىڭ كوڭىلىنە جاعىپ كەلەدى.
«بۇل ءدامدى تاعامداردى قاريدارلار ەرەكشە ۇناتىپ جەيدى، تيجارات باستاعان ءبىرىنشى كۇنى 1500 يۋاننىڭ ساۋداسىن جاسادىم». كەشكى بازارداعى كىرىسىن اۋىزعا العاندا،ياڭ شۋەمەيدىڭ ءجۇزى جايناپ،قۋانىش،ماقتانىش لەبى ەسىپ شىعا كەلەدى.
بيىل 40 جاستاعى ياڭ شۋەمەي ۇنەمى سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋدى ويلاعانىمەن،جاسى ەگدەلەگەن سىرقات اتا-اناسىنا قارايلاسۋ كەرەك بولعاندىقتان،سىرتقا ۇزاپ شىعىپ كىرىس تابۋعا شاراسىز ەدى. 2014-جىلى ول ارحيۆ تۇرعىزىلىپ،كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسىلارىنىڭ قاتارىنا ەنگىزىلەدى.
ونىڭ كەدەيلىكتەن ارىلىپ،اۋقاتتانۋ جولىنا تۇسۋىنە كومەكتەسۋ ءۇشىن،شاڭحۋ قالاشىعى پارتكومى ياڭ شۋەمەيدى اسپازدىققا تاربيەلەۋ كۋرسىنا قاتىناستىرادى ءارى قاراستى رايونداعى ءمالىم ءبىر ورىنمەن بايلانىس جاساپ،ايلىق ەڭبەكاقىسى 3000 يۋاندىق اسپازدىق قىزمەتىن تاۋىپ بەرەدى،الايدا دەنساۋلىعى ناشار اتا-اناسىن ۇنەمى ەمدەتەتىندىكتەن،ازىن-اۋلاق كىرىسى تۇرمىسىنا جەتىسپەي قالاتىن.
5-ايدىڭ ورتا شەنىندە شاڭحۋ قالاشىعى پارتكومى ىندەتتەن ساقتانۋ-تىزگىندەۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەۋ العى شارتى استىندا،قاتىناس شارت-جاعدايىنىڭ ابزالدىلىعىنان پايدالانىپ،قالاشىق ۇكىمەتتىڭ ماڭىنداعى 1200 شارشى مەترلىك الەۋمەتتىك ورىننان كەشكى بازار اشىپ،ياڭ شۋەمەي سياقتى تومەن كىرىستى 16 وتباسىن تەگىن جايما ورنىمەن قامدايدى ءارى 50 مىڭ يۋاننان استام قاراجات شىعارىپ،ولارعا ءبىر تۇتاس ۇستەل-ورىندىق،سامالدىق، قازاندىق،پالاز سياقتى قاجەتتى زاتتاردى ساتىپ الىپ بەرەدى.
«تيجارات باستاعاننان بەرى كۇنىنە 300 يۋاننان ارتىق كىرىس كىرگىزىپ وتىرمىن،وسىلايشا دامىتا بەرسەك، كۇن كورىسىمىز كۇننەن-كۇنگە جاقسارادى» دەدى كوڭىلى شالقىعان ياڭ شۋەمەي قۋانىشىن جاسىرا الماي.
«كەلىڭىزدەر،كەلىڭىزدەر،كانەكي وتىرا قالىڭىزدار،ءدامى ءتىل ۇيىرەتىن اشتى-تۇشتى تاۋىق ەتىنەن ءدام تاتىڭىزدار!» ياڭ شۋەمەي سياقتى توتە قاراستى 4-قىستاقتىڭ تۇرعىنى ياڭ يۋانيۋان دا كەشكى بازاردان جايما اشىپ،ءوزى ەرەكشە ءدامىن كەلتىرىپ جاسايتىن اشتى-تۇشتى تاۋىق ەتىن ساتىپ،قاريدارلاردىڭ جاقسى باعاسىنا يە بولىپ وتىر ەكەن. تيجارات جۇرگىزگەن ءبىرىنشى كۇننىڭ وزىندە 4000 يۋان كىرىس كىرگىزگەن ونىڭ تيجارات جۇرگىزگەننەن بەرى ءار كۇنگى كىرىسى 1500 يۋاننان جوعارى بولىپ كەلەدى ەكەن.
اۋىل-قىستاق كەشكى بازارى شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋداعى «ۇلكەن ساحناعا» اينالدى. كەشكى بازاردىڭ جاۋاپتىسى ياڭ ياندى: « قازىر توڭىرەكتەگى 10 قىستاق-اترەتتەن 20 دان ارتىق تومەن كىرىستى وتباسى كەشكى بازاردان پايدالانىپ كىرىس كىرگىزە باستادى،ءار كۇنگى كەشكى تيجارات سوماسى 40 مىڭ يۋاننان اسادى. دۋماندى كەشكى بازار ءىشىنارا تومەن كىرىستى وتباسىلارداعى جۇمىستانۋ قيىن بولۋ ماسەلەسىن شەشىپ قانا قالماستان،تۇتىنۋ بازارىنا دا تىڭ ومىرشەڭدىك كۇش سيلادى» دەدى.
«تۇنگى شارۋاشىلىق»،راسىندا، «ورنىقتى جۇمىستاندىرۋ،كىرىستى ارتتىرۋ،حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋداعى» ءونىمدى شارانىڭ بىرىنە اينالدى. بىرنەشە كۇننەن بەرى ءدوربىلجىن قالاشىعى، ەمىل مال فەرماسى،ءۇشقاراسۋ قالاشىعى دا بىرىنەن سوڭ ءبىرى كەشكى بازار اشۋ شاراسىن قولدانىپ،100 دەن ارتىق جۇمىستانۋ،شارۋاشىلىق قۇرۋ جايما ورنىمەن قامداپ،تۇتىنۋدى قايتا جانداندىرۋداعى تىڭ كۇشكە اينالىپ،ەكونوميكانىڭ قايتا جاندانۋىنا دەم بەردى.
رەداكتورى : ارداق كامالقان قىزى
تورابىمىزدان ماقالا كوشىرەتىن بولساڭىز، توراپ اتىن بەرىپ قويۋدى ۇمىتپاڭىز، بولماسا زاڭدىق جاۋاپكەرلىگىن قۋزاستىرامىز.
مىسالى: «تارباعاتاي اقپارات تورابىنان» الىندى