قوبىقسارى موڭعۇل اۆتونوميالى اۋدانى شازىعايتى اۋىلى بايىنتولاعاي قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى بۇلعىن جايلى
ءتىلشىمىز ۋاڭ تيڭ،داي جياۋمەي
العاش جۇزدەسكەندە -اق رەتتى كيىنىپ،قىسقا شاش قويعان پىربا بۇلعىننىڭ جۇمىستى شىپ-شىرعاسىن شىعارماي،تىندىرىمدى ىستەيتىن مىنەزى بىردەن باۋرادى.
پىربا بۇلعىن قوبىقسارى موڭعۇل اۆتونوميالى اۋدانى شازىعايتى اۋىلى بايىنتولاعاي قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى. 2016-جىلى 9-ايدا ول مىندەتكە وتىرعان كەزدە،قىستاق تۇرعىندارى «30 نەشە جاستاعى جاس كەلىنشەكتىڭ قولىنان نە كەلەر دەيسىڭ؟» دەپ كۇماندانعان ەدى. بۇل كۇندە قىستاق تۇرعىندارىنا ىستەگەن ءاربىر ناقتى،جاقسى ىستەرى ارقىلى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كوزقاراسىن وزگەرتىپ،قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كوكەيىندەگى «ول بولماسا بولمايتىن» ادامعا اينالدى.
مىندەتكە وتىرعان العاشقى مەزگىلدە،پىربا بۇلعىن بايىنتولاعاي قىستاعىنىڭ كوشەسى مالدىڭ تەزەگىنە تولىپ،قوقسىق كەلسە-كەلمەس ءۇيىلىپ جاتاتىنىنا ىشتەي قاتتى نازالاناتىن. «ادام كوركەمدىككە تالپىنادى،ءبىزدىڭ قىستاعىمىز دا كوركەم بولۋى كەرەك» دەگەن يدەيامەن پىربا بۇلعىن مەن قىستاق «ەكى كوميتەتىنىڭ» مۇشەلەرى ءبىر جاعىنان،تازالىق جۇمىسىنا كىرىسسە،ەندى ءبىر جاعىنان،وتباسىن ارالاپ،قونىس ورتاسىن وڭاۋ قىزمەتىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ۇگىتتەيدى.
«كۇندىز ەگىس جۇمىسىنان قولدارى تيمەسە،كەشكى ۋاقىتتان پايدالانىپ ىستەيىك». بايىنتولاعاي قىستاعىنىڭ تۇرعىندارى پىربا بۇلعىننىڭ باستاماشىلدىعىندا اتتانىسقا كەلىپ،كەزىندەگى لات،بىلىققان،ناشار قىستاقتى ورتاسى تازا،رەتتى،كوركەم قىستاققا وزگەرتتى. قازىر قىستاققا بارا قالساڭىز،شارۋالار اۋلاسىنىڭ تازا،رەتتى جينالعانىن، تەگىس تە كەڭ كوسىلىپ جاتقان اسفالت جولدى كورەسىز.
6-ايدىڭ 17-كۇنى بايىنتولاعاي قىستاعىنىڭ كادرى قاسىعو.گىمىڭ: «بۇلعىن شۋجي مىندەتكە وتىرعاننان بەرى مەرەكە-مەيرام دەمالىسىن بوداۋ ەتىپ،ماڭگى توقتامايتىن ماشيناداي جۇمىس جۇرگىزدى. ءار كۇنى تاڭەرتەڭ ساعات 8 دە پىربا بۇلعىننىڭ ەلەكترسيكلىنە ءمىنىپ قىستاقتى ارالاپ جۇرگەنىن كورەسىز،ول ءدال سولاي ارالاپ ءجۇرىپ،قىستاق تۇرعىندارىنىڭ قاجەتى مەن قيىنشىلىعىن شىنايى يگەردى» دەدى.
قىزمەتتى اۋىزعا العاندا پىربا بۇلعىننىڭ جۇزىنەن وزىنە دەگەن مىعىم سەنىمدى بايقاي الاسىز،«ەگەر ەر جىگىتتىڭ يىعى ءبىر تاۋدى كوتەرەدى دەسەك،مەنىڭ يىعىم تۇتاس اسپاندى كوتەرەدى،بايىنتولاعاي قىستاعىنا تاۋەلدى اسپاندى كوتەرە الادى»،ول وسىلاي ايتتى ءارى وسىلاي ىستەدى. كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ قىزمەتى ورىستەتىلگەننەن بەرى، ءتۇرلى قىزمەتتىڭ بارلىعى قيىنشىلىقتار مەن باسەكەگە ءدوپ كەلدى،ارحيۆ تۇرعىزىلىپ،كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسىن ديناميكالى باسقارۋ،نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسى،كاسىپ سالاسىن دامىتۋ سياقتىلاردىڭ بارلىعىندا ول قيىندىققا قارسى اتتاندى.
ەگىمشىلىك،باعىمشىلىق تەحنيكاسى كەمدىگىن قايتەمىز؟ تيجارات حاۋىپ-قاتەرگە ءدوپ كەلسە قايتەمىز؟ كاسىپتى دامىتۋدا بايىنتولاعاي قىستاعىنداعى ارحيۆ تۇرعىزىلىپ،كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسىلارى كۇماننان ارىلا المادى. پىربا بۇلعىن ءبىرىنشى قادامدا كاسىپتى دۇرىس تاڭداۋ قاجەت دەپ تۇراقتاندىردى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ قازىرگى جاعدايىنا بىرلەستىرە وتىرىپ،قىستاق پارتيا ياچەيكاسى «پارتيا ياچەيكاسى + سەلبەستىك كووپەراتيۆى + كەدەي وتباسى» سىندى دامۋ ۇلگىسىنەن پايدالانىپ،باستاماشىلدىقپەن شينجياڭ سۋدىلى باعىمشىلىق سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇردى. قازىر وندا ارحيۆ تۇرعىزىلىپ،كارتچكالاندىرىلعان 22 كەدەي وتباسى جۇمىستاندى.
ارحيۆ تۇرعىزىلىپ،كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسى ياۋ ۋيگو شينجياڭ سۋدىلى باعىمشىلىق سەلبەستىك كووپەراتيۆىندە باقتاشى بولىپ ىستەپ،ايىنا 3500 يۋان ەڭبەكاقى الادى. ورنىقتى كىرىس كوزىنە يە بولعاننان كەيىن،وتباسىنىڭ ەكونوميكالىق شارت-جاعدايى بارىنشا جاقساردى. بۇرىنعى ازعانتاي ەگىستىكتەن تۇسكەن ماردىمسىز اقشاعا سۇيەنىپ كۇنەلتكەن كۇندەرگە قاراعاندا،ياۋ ۋيگونىڭ قازىرگى يدەياسى ءتىپتى دە بەكەمدەلە ءتۇستى،ول: «قازىرگى جۇمىس ورنىمدى قاستەرلەپ،جۇمىستى جاقسى ىستەپ،تۇرمىسىمدى قۇلشىنا جاقسارتامىن» دەدى.
ارحيۆ تۇرعىزىلىپ،كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسى نا. بۇيىنسەسىك دەنساۋلىعى ناشار بولعاندىقتان،سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەي المايتىن ەدى، وسى جاعدايدى كوزدە ۇستاي وتىرىپ،پىربا بۇلعىن ونى قىستاق تازالىعىن قورعاۋ قوسىنىنا كىرگىزىپ،ءىرى شاڭىراقتىڭ كوركەمدىگىن اسىرۋمەن بىرگە،ءوزىنىڭ شاعىن وتباسىن تۇراقتى كىرىسپەن قامداۋىنا مۇمكىندىك جاراتتى.
«بىرنەشە جىلدان بەرى بۇلعىن شۋجي ءبىزدى باستاپ جول سالدى،اعاش وتىرعىزدى،قىستاق تۇرعىندارىنىڭ قالتاسىن قامپايتتى. بايىنتولاعاي قىستاعىندا تۋىلعان وراسان زور وزگەرىستەر ول بولماسا بولمايتىن ەدى». ارادا 3 جىل ۋاقىت ءوتتى،پىربا بۇلعىن جايلى اڭگىمە قوزعالسا بولدى قىستاق تۇرعىندارى ونى اۋىز جاپپاي ماقتايدى.
رەداكتورى : ارداق كامالقان قىزى
تورابىمىزدان ماقالا كوشىرەتىن بولساڭىز، توراپ اتىن بەرىپ قويۋدى ۇمىتپاڭىز، بولماسا زاڭدىق جاۋاپكەرلىگىن قۋزاستىرامىز.
مىسالى: «تارباعاتاي اقپارات تورابىنان» الىندى