اۆتونوميالى رايوندىق تۇرعىن ءۇي الەۋمەتتىك قورىن باسقارۋ ورتالىعىنىڭ ورىنباسار جاۋاپتىسى شياۋ ياۋ بۇل جونىندە بىلاي دەدى:
-تۇرعىن ءۇي الەۋمەتتىك قورى مەكەمەنىڭ جانە سول مەكەمەدەگى جۇمىسشى-قىزمەتشىلەردىڭ تاپسىراتىن ۇزاق ۋاقىتتىق امانات اقشاسى، بۇل تۇرعىن ءۇي ءبولىسىن قوعامداندىرۋداعى جانە زاڭ-تۇزىمدەندىرۋدەگى نەگىزگى ءتاسىل.
قازىر قوعامدا تۇرعىن ءۇي الەۋمەتتىك قورىن ءۇي ساتىپ العاندا عانا جۇمساۋعا بولادى، باسقا جۇمىستارعا جۇمساۋعا بولمايدى دەگەن كوزقاراس ءومىر ءسۇرىپ وتىر. امالياتتا تۇرعىن ءۇي الەۋمەتتىك قورىن ءۇي ساتىپ العاننان باسقا تومەندەگى جاعدايلاردا دا الىپ جۇمساۋعا بولادى: ءبىرىنشى، دەمالىسقا، پەنسياعا شىققاندا. جۇمىسشى-قىزمەتكەرلەر دەمالىسقا، پەنسياعا شىققاندا تۇرعىن ءۇي الەۋمەتتىك قورى جۇمىسشى-قىزمەتشىلەرگە ءبىر رەتتە قايتارىپ بەرىلەدى؛ ەكىنشى، ەڭبەك قاتىناسى كۇشىنەن قالعاندا. مۇندا «ەڭبەك قاتىناسىن كۇشىنەن قالدىرۋ سىپاتى» (بۇرىنعى نۇسقاسى مەن كوبەيتىلگەن نۇسقاسى) بولۋى كەرەك. بۇدان سىرت، نوپوسى تۇرعان كوشە باسقارماسىنىڭ ەڭبەكتى قامتاماسىز ەتۋ ورنى، مالىلەردىڭ ەڭبەكتى قامتاماسىز ەتۋ قىزمەت پۋنكتىنىڭ «قىزمەتى جوق ەكەندىگى جايلى سىپاتى» (بۇرىنعى نۇسقاسى) نەمەسە تىزىمدەلگەن ۋاقىت شەگى ءبىر جىل ىشىندەگى جۇمىسسىزدىقتى تىزىمدەۋ كۋالىگى (بۇرىنعى نۇسقاسى مەن كوبەيتىلگەن نۇسقاسى) بولۋى كەرەك؛ ءۇشىنشى، جۇمىسشى-قىزمەتشىلەر قايتىس بولعاندا. مۇنداي جاعدايدا تۇرعىن ءۇي الەۋمەتتىك قورىن تاپسىرعان ادامنىڭ قايتىس بولعاندىعى جايلى سىپاتى نەمەسە قايتىس بولعانى جاريالانعاندىعى جونىندەگى سىپاتى (بۇرىنعى نۇسقاسى مەن كوبەيتىلگەن نۇسقاسى)، وسيەتتى الەۋمەتتىك كۋالاندىرۋ حاتى نەمەسە حالىق سوتى مەكەمەسىنىڭ ۇكىمى (جاراستىرۋ حاتى، كەسىمناماسى)، مۇراگەرلەردىڭ ازاماتتىق كۋالىگى (بۇرىنعى نۇسقاسى مەن كوبەيتىلگەن نۇسقاسى) بولۋى كەرەك؛ ءتورتىنشى، ەڭبەك قابىلەتىنەن بۇكىلدەي نەمەسە جارتىلاي ايىرىلىپ، مەكەمەمەن ەڭبەك قاتىناسىن ۇزگەندە. «جۇمىسشى-قىزمەتكەرلەردىڭ جارالانعانىن، اۋىرعانىن، مۇگەدەك بولعانىن تەكسەرىپ بەكىتۋ كەستەسى» (بۇرىنعى نۇسقاسى مەن كوبەيتىلگەن نۇسقاسى) مەن «ەڭبەك قاتىناسىن كۇشىنەن قالدىرۋ سىپاتى» (بۇرىنعى نۇسقاسى مەن كوبەيتىلگەن نۇسقاسى) بولۋى كەرەك؛ بەسىنشى، شەتەلدە وتىرىقتاسقاندا. كوشى-قون ۆيزاسى نەمەسە نوپوسىن تىزىمنەن ءوشىرۋ سىپاتى (بۇرىنعى نۇسقاسى مەن كوبەيتىلگەن نۇسقاسى) بولۋى كەرەك؛ التىنشى، جۇمىسشى-قىزمەتكەرلەر جازاعا ۇكىم ەتىلىپ، مەكەمەسىمەن ەڭبەك قاتىناسىن ۇزگەندە. حالىق سوتى مەكەمەسىنىڭ ۇكىمناماسى (بۇرىنعى نۇسقاسى مەن كوبەيتىلگەن نۇسقاسى)، «ەڭبەك قاتىناسىن كۇشىنەن قالدىرۋ سىپاتى» (بۇرىنعى نۇسقاسى مەن كوبەيتىلگەن نۇسقاسى)، باقىلاپ-باسقارۋ تاراۋلارىنىڭ تاڭباسى باسىلعان تاپسىرۋ حاتى نەمەسە تاپسىرۋدىڭ الەۋمەتتىك كۋالاندىرۋ حاتى بولۋى كەرەك؛ جەتىنشى، تۇرعىن ءۇي الەۋمەتتىك قورىن تاپسىرعان ادام، جۇبايى، بالالارى نەمەسە اتا-اناسى قاتىستى بەلگىلەمەلەردە كورسەتىلگەن اۋىر ناۋقاسقا شالدىققان ءارى وتباسىنىڭ ەكونوميكالىق قيىنشىلىعى سالدارىنان ەمدەۋ شىعىمىن كوتەرە الماعاندا. مەكەمەسى شىعارىپ بەرگەن وتباسىندا ەكونوميكالىق قيىنشىلىعى بارلىعى جونىندەگى سىپات، قالا دارەجەلىدەن جوعارى شيپاحانانىڭ دياگنوز قاعازى (بۇرىنعى نۇسقاسى مەن كوبەيتىلگەن نۇسقاسى)، ەمدەۋ قاراجاتىنىڭ ەسەپ تالونى بولۋى كەرەك؛ سەگىزىنشى، تۇرعىن ءۇي الەۋمەتتىك قورىن تاپسىرعان ادامنىڭ بالاسى جوعارى مەكتەپكە، تەحنيكۋمعا قابىلدانىپ، وتباسىنىڭ ەكونوميكالىق قيىنشىلىعى سەبەپتى وقۋ قاراجاتىن تولەۋگە شاماسى كەلمەگەن بولسا. مەكەمەسى شىعارىپ بەرگەن وتباسى ورتاشا كىرىمىنىڭ تۇرعان جەرىنىڭ وتكەن جىلدىق ەڭ تومەن ەڭبەكاقى ولشەمىنەن تومەن بولعاندىعى جونىندەگى سىپاتى، تۇرعىن ءۇي الەۋمەتتىك قورىن الماقشى بولعان ادام مەن جوعارى مەكتەپكە وتكەن وقۋشىنىڭ بايلانىسىن دالەلدەيتىن سىپات (نوپوس داپتەرى نەمەسە نوپوسى تۇرعان جەردەگى ساقشى بولىمشەسى شىعارىپ بەرگەن سىپات)، جوعارى مەكتەپتىڭ، تەحنيكۋمنىڭ وقۋشى قابىلداۋ ۇقتىرۋى، وقۋ قاراجاتىن تاپسىرۋ ۇقتىرۋى (بۇرىنعى نۇسقاسى مەن كوبەيتىلگەن نۇسقاسى) بولۋى كەرەك.
دەمەك، وقىرمانداردىڭ ءوزى قىزمەتتەن شەگىنۋ ءوتىنىشىن بەرىپ، مەكەمەسىمەن بولعان ەڭبەك قاتىناسىن ۇزگەن بولسا، جۇمىسسىز قالعانىنا ءبىر جىل بولعاندىعى جونىندەگى سىپاتىمەن تۇرعىن ءۇي الەۋمەتتىك قورىن الۋدى ءوتىنىش ەتۋىنە بولادى، ەگەر بۇل مەكەمەدەن ايىرىلىپ باسقا مەكەمەدە جالعاستى جۇمىس ىستەگەن بولسا، تۇرعىن ءۇي الەۋمەتتىك قورىن قازىرگى مەكەمەسىنە جوتكەۋىنە بولادى، الايدا تۇرعىن ءۇي الەۋمەتتىك قورىن الۋدى ءوتىنىش ەتۋدە جوعارىداعى 8 ءتۇرلى شارتتىڭ بىرەۋىنە ساي كەلۋى كەرەك.
« شينجياڭ زاڭ گازەتىنەن »
رەداكتورى : ءجازيرا قاجىكەن قىزى
تورابىمىزدان ماقالا كوشىرەتىن بولساڭىز ، توراپ اتىن بەرىپ قويۋدى ۇمىتپاڭىز، بولماسا زاڭدىق جاۋاپكەرلىگىن قۋزاستىرامىز.
مسالى: «تارباعاتاي اقپارات تورابىنان» الىندى.